Gạch không nung, bao gồm các loại như gạch xi măng cốt liệu (gạch block), gạch bê tông khí chưng áp (AAC), gạch bê tông bọt (CLC), và gạch papanh, là vật liệu xây dựng phổ biến nhờ tính thân thiện với môi trường và chi phí hợp lý. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng công trình, việc kiểm tra chất lượng gạch không nung trước khi sử dụng là rất quan trọng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết các phương pháp kiểm tra chất lượng gạch không nung một cách hiệu quả và chính xác, giúp nhà thầu và chủ đầu tư tránh rủi ro trong thi công.
1. Tại Sao Cần Kiểm Tra Chất Lượng Gạch Không Nung?
Kiểm tra chất lượng gạch không nung giúp:
Đảm bảo gạch đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, như cường độ chịu nén (MÁC), độ hút nước, và độ bền.
Tránh sử dụng gạch kém chất lượng, gây nứt vỡ, thấm nước hoặc làm giảm tuổi thọ công trình.
Tối ưu hóa chi phí bằng cách chọn gạch phù hợp với yêu cầu công trình.
Đáp ứng các quy định của Việt Nam, như TCVN 6477:2016 (gạch bê tông) hoặc TCVN 7959:2011 (gạch AAC).
Có nhiều tiêu chí giúp đánh giá chất lượng gạch không nung
2. Các Tiêu Chí Kiểm Tra Chất Lượng Gạch Không Nung
Để đánh giá chất lượng gạch không nung, cần tập trung vào các tiêu chí sau:
Cường độ chịu nén (MÁC): Đo khả năng chịu lực của gạch, thường từ 50-200 kg/cm² tùy loại công trình.
Độ hút nước: Gạch chất lượng có độ hút nước thấp (dưới 15%) để đảm bảo chống thấm.
Kích thước và độ đồng đều: Gạch phải có kích thước chuẩn, không méo mó, nứt vỡ.
Độ sạch: Không lẫn tạp chất như đất, sét, hoặc rác, ảnh hưởng đến độ kết dính khi xây.
Khả năng cách âm, cách nhiệt: Đặc biệt quan trọng với gạch AAC hoặc gạch có lỗ.
Chứng nhận chất lượng: Gạch phải có giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn từ nhà cung cấp.
3. Các Phương Pháp Kiểm Tra Chất Lượng Gạch Không Nung
Dưới đây là các phương pháp kiểm tra chất lượng gạch không nung, từ kiểm tra cảm quan đến kiểm tra kỹ thuật chuyên sâu:
3.1. Kiểm Tra Cảm Quan (Bằng Mắt Thường)
Quan sát bề mặt gạch:
Gạch chất lượng có bề mặt mịn, không nứt, không sứt mẻ, và không có vết rỗ lớn.
Màu sắc đồng đều, không loang lổ, cho thấy hỗn hợp nguyên liệu được trộn đều.
Kiểm tra kích thước:
Dùng thước đo để kiểm tra chiều dài, chiều rộng, và chiều cao của gạch. Sai lệch kích thước không quá ±2-3mm so với tiêu chuẩn (ví dụ: gạch block 390 x 190 x 90mm).
Với gạch có lỗ, kiểm tra các lỗ rỗng có đều và không bị tắc.
Kiểm tra độ đồng đều:
Lấy mẫu ngẫu nhiên từ lô gạch (khoảng 10-20 viên) để kiểm tra độ đồng đều về hình dạng và kích thước.
Kiểm tra tạp chất:
Gạch không được lẫn đất, sét, hoặc rác hữu cơ, vì những tạp chất này làm giảm độ kết dính với vữa.
Đánh giá nhanh chóng thông qua hình thái, vẻ bề ngoài của gạch
3.2. Kiểm Tra Độ Bền (Cường Độ Chịu Nén)
Phương pháp đơn giản:
Thả rơi gạch từ độ cao khoảng 1m xuống nền cứng. Gạch chất lượng không bị nứt vỡ hoặc chỉ xuất hiện vết nứt nhỏ.
Dùng búa gõ nhẹ lên gạch, nếu âm thanh trong và chắc thì gạch đạt chất lượng.
Phương pháp chuyên sâu:
Gửi mẫu gạch đến phòng thí nghiệm để kiểm tra cường độ chịu nén theo TCVN 6477:2016. Gạch cần đạt MÁC tối thiểu 7.5 (75 kg/cm²) cho công trình chịu lực hoặc 3.5-5.0 cho công trình không chịu lực.
Ví dụ: Gạch block đặc thường đạt MÁC 7.5-10, gạch AAC đạt MÁC 3.5-7.5.
3.3. Kiểm Tra Độ Hút Nước
Phương pháp tại chỗ:
Cân khô 1 viên gạch (trọng lượng khô).
Ngâm gạch trong nước sạch 24 giờ, sau đó cân lại (trọng lượng ướt).
Tính độ hút nước: % hút nước = [(Trọng lượng ướt – Trọng lượng khô) / Trọng lượng khô] × 100.
Gạch chất lượng có độ hút nước dưới 15% (gạch block) hoặc dưới 10% (gạch AAC).
Lưu ý: Gạch có độ hút nước cao dễ gây thấm nước, làm giảm độ bền công trình. Nếu gạch có lỗ, cần xử lý chống thấm trước khi xây.
Kiểm tra độ hút nước là tiêu chí quan trọng
3.4. Kiểm Tra Khả Năng Cách Âm Và Cách Nhiệt
Cách âm:
Kiểm tra bằng cách gõ nhẹ lên gạch. Gạch AAC hoặc gạch block có lỗ thường có âm thanh trầm hơn do cấu trúc rỗng, phù hợp cho tường cách âm.
Nếu có điều kiện, thử xây một đoạn tường nhỏ và kiểm tra khả năng giảm tiếng ồn từ bên ngoài.
Cách nhiệt:
Đặt gạch dưới ánh nắng trong vài giờ và kiểm tra nhiệt độ bề mặt. Gạch AAC hoặc gạch block có lỗ có khả năng cách nhiệt tốt, ít hấp thụ nhiệt.
Gạch chất lượng giúp giảm chi phí điều hòa trong nhà ở hoặc văn phòng.
3.5. Kiểm Tra Chứng Nhận Và Nguồn Gốc
Yêu cầu nhà cung cấp cung cấp giấy chứng nhận chất lượng (theo TCVN 6477:2016 hoặc TCVN 7959:2011) và kết quả kiểm tra từ phòng thí nghiệm.
Kiểm tra nguồn gốc gạch từ các nhà cung cấp uy tín như Công ty Đại Phương, Gạch Thái Châu, hoặc Càn Thanh, đảm bảo gạch được sản xuất từ nguyên liệu sạch (xi măng, cát, tro bay, xỉ than).
Xác minh lô gạch có tem mác, nhãn hiệu, và thông tin sản xuất rõ ràng.
4. Lưu Ý Khi Kiểm Tra Chất Lượng Gạch Không Nung
Lấy mẫu ngẫu nhiên: Chọn 10-20 viên gạch từ các vị trí khác nhau trong lô để đảm bảo tính đại diện.
So sánh với yêu cầu công trình: Gạch cho móng hoặc tường chịu lực cần MÁC cao (7.5-10), trong khi gạch cho vách ngăn hoặc trang trí có thể dùng MÁC thấp hơn (3.5-5.0).
Kiểm tra điều kiện bảo quản: Gạch phải được bảo quản ở nơi khô ráo, tránh tiếp xúc lâu với nước để không ảnh hưởng đến chất lượng.
Thử nghiệm thực tế: Nếu có điều kiện, xây thử một đoạn tường nhỏ để đánh giá độ kết dính với vữa và độ bền thực tế.
Tham khảo ý kiến chuyên gia: Với các công trình lớn, nên hợp tác với kỹ sư hoặc phòng thí nghiệm để kiểm tra chính xác các chỉ số kỹ thuật.
5. Các Sai Lầm Thường Gặp Khi Kiểm Tra Gạch Không Nung
Chỉ kiểm tra cảm quan: Bỏ qua kiểm tra độ bền hoặc độ hút nước, dẫn đến sử dụng gạch không đạt yêu cầu.
Không kiểm tra chứng nhận: Tin tưởng vào lời quảng cáo của nhà cung cấp mà không yêu cầu giấy chứng nhận chất lượng.
Bỏ qua hao hụt: Không kiểm tra tỷ lệ gạch vỡ hoặc méo mó trong lô, dẫn đến thiếu hụt vật liệu khi thi công.
Chọn gạch không phù hợp: Sử dụng gạch có lỗ cho công trình chịu lực hoặc gạch đặc cho công trình cần cách âm, gây lãng phí hoặc giảm hiệu quả.
6. Kết Luận
Kiểm tra chất lượng gạch không nung trước khi xây dựng là bước quan trọng để đảm bảo độ bền, an toàn và hiệu quả kinh tế của công trình. Bằng cách kết hợp kiểm tra cảm quan, kiểm tra độ bền, độ hút nước, và xác minh chứng nhận chất lượng, nhà thầu có thể lựa chọn gạch phù hợp với từng loại công trình, từ nhà ở dân dụng đến hạ tầng công nghiệp. Hãy hợp tác với các nhà cung cấp uy tín, kiểm tra kỹ lưỡng và áp dụng đúng kỹ thuật thi công để tối ưu hóa hiệu quả của gạch không nung, góp phần xây dựng các công trình bền vững và tiết kiệm chi phí.
>> Xem thêm:
- So sánh gạch không nung và gạch đất nung: Lựa chọn nào cho công trình?
- Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển Gạch Không Nung Tại Việt Nam
Gachducan.vn
