Trong mọi công trình xây dựng, từ nhà ở dân dụng đến các dự án hạ tầng quy mô lớn, đá xây dựng đóng vai trò là một trong những vật liệu cốt lõi. Tuy nhiên, không phải nhà thầu nào cũng nhận thức đầy đủ về tác động của chất lượng đá đến độ bền công trình. Việc sử dụng đá không đạt chuẩn không chỉ làm giảm tuổi thọ công trình mà còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng về an toàn và chi phí sửa chữa sau này. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích rõ ảnh hưởng của chất lượng đá xây dựng và những lưu ý quan trọng cho nhà thầu.
1. Vai trò của đá trong kết cấu công trình
Đá là vật liệu chủ lực trong các hạng mục như:
Đổ bê tông móng, sàn, cột, dầm
Lát nền, sân, đường nội bộ
Làm lớp nền đường giao thông, đắp nền công trình
Trong bê tông, đá chiếm khoảng 60–70% thể tích, đóng vai trò chịu tải, tăng độ bền và ổn định kết cấu. Vì vậy, việc lựa chọn loại đá phù hợp với từng hạng mục là yếu tố then chốt quyết định chất lượng công trình.
2. Tác động tiêu cực khi dùng đá kém chất lượng
a. Độ bám dính kém
Đá bẩn, chứa tạp chất như đất sét, bùn hoặc hữu cơ sẽ làm giảm khả năng bám dính với xi măng trong bê tông. Kết quả là bê tông dễ bị nứt, bong tróc và mất khả năng chịu lực sau thời gian ngắn sử dụng.
b. Sức chịu nén giảm
Đá có độ rỗng cao, nhiều vết nứt, hoặc bị phong hóa sẽ không đạt cường độ chịu nén theo thiết kế. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng chịu tải của công trình, đặc biệt ở các hạng mục như móng, cột và dầm.
c. Dễ thấm nước, ảnh hưởng kết cấu
Đá hút nước cao sẽ khiến bê tông mất nước nhanh trong quá trình đông kết, làm giảm cường độ và gây co ngót, rạn nứt. Ngoài ra, nước tích tụ trong các lỗ rỗng đá có thể đóng băng (ở các vùng lạnh), làm vỡ kết cấu bê tông theo thời gian.
d. Tăng chi phí thi công và bảo trì
Dùng đá không đạt chuẩn khiến công trình dễ xuống cấp, dẫn đến chi phí sửa chữa, bảo dưỡng cao hơn gấp nhiều lần so với đầu tư ban đầu. Ngoài ra, phải trộn nhiều xi măng hơn để bù lại chất lượng đá cũng làm tăng giá thành xây dựng.
3. Các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng đá xây dựng
Để đảm bảo chất lượng đá xây dựng, cần căn cứ theo các tiêu chuẩn kỹ thuật như:
TCVN 7570:2006 – Yêu cầu kỹ thuật đối với cốt liệu lớn cho bê tông
TCVN 1771:1987 – Phương pháp thử cơ lý cho đá dăm, sỏi
Tiêu chuẩn ASTM quốc tế – Kiểm tra độ cứng, khối lượng riêng, độ hút nước…
Các chỉ tiêu quan trọng cần kiểm tra:
Kích thước hạt đồng đều, đúng cỡ (0x4, 1×2, 2×4…)
Không chứa tạp chất, sét, bùn
Cường độ nén tối thiểu 1000–1200 kg/cm²
Độ hút nước dưới 2.5%
Hàm lượng hạt thoi dẹt dưới 15%
Lưu ý cho nhà thầu về chất lượng đá xây dựng tác động đến độ bền công trình
4. Những lưu ý dành cho nhà thầu khi chọn đá xây dựng
a. Lựa chọn nhà cung cấp uy tín
Ưu tiên các đơn vị có mỏ đá hợp pháp, được cấp phép, có phòng thí nghiệm và công bố rõ ràng chất lượng sản phẩm. Việc chọn đúng nhà cung cấp sẽ đảm bảo sự ổn định về giá và chất lượng lâu dài.
b. Kiểm tra đầu vào định kỳ
Mỗi lô đá nhập về cần có phiếu kiểm định hoặc thử nghiệm mẫu tại phòng thí nghiệm. Nếu phát hiện lẫn bùn, đá mềm hoặc vỡ vụn nhiều, nên loại bỏ hoặc dùng cho hạng mục phụ trợ.
c. Phân loại đá theo mục đích sử dụng
Đá 1×2: dùng cho bê tông cường độ cao
Đá 0,5: dùng cho móng, san lấp
Đá hộc: dùng xây móng, kè, mương
Không nên dùng lẫn lộn giữa các loại đá để tránh ảnh hưởng đến chất lượng tổng thể.
5. Kết luận
Chất lượng đá xây dựng có ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và an toàn công trình. Việc nhà thầu bỏ qua khâu kiểm soát chất lượng đá có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng không chỉ về mặt kỹ thuật mà cả tài chính. Trong bối cảnh thị trường vật liệu xây dựng đang có nhiều biến động về giá và nguồn cung, sự cẩn trọng và chuyên nghiệp trong khâu lựa chọn vật liệu là điều không thể xem nhẹ.
Để lựa chọn loại đá xây dựng chất lượng, phù hợp cho công trình, nhà thầu vui lòng liên hệ Gạch Đức An để được tư vấn tốt nhất
gachducan.vn
